18 กรกฎาคม 2568 กรมอนามัย โดยสำนักโภชนาการ จัดประชุมคณะทำงานยกร่างกฎหมายและสนับสนุนวิชาการที่เกี่ยวกับการควบคุมการตลาดอาหารและเครื่องดื่มที่ส่งผลกระทบต่อสุขภาพเด็ก ณ ห้องประชุมอุทัย พิศลยบุตร อาคาร 4 ชั้น 5 สำนักโภชนาการ กรมอนามัย และผ่านระบบ Web Conference
ประธานการประชุม : ดร.พญ.สายพิณ โชติวิเชียร ผู้อำนวยการสำนักโภชนาการ กรมอนามัย
เลขานุการ : นายภาสกร สุระผัด นักวิชาการสาธารณสุขชำนาญการ สำนักโภชนาการ กรมอนามัย
ผู้เข้าร่วมประชุม : คณะทำงานยกร่างกฎหมายและสนับสนุนวิชาการที่เกี่ยวกับการควบคุมการตลาดอาหารและเครื่องดื่มที่ส่งผลกระทบต่อสุขภาพเด็ก และนักวิชาการที่เกี่ยวข้อง ประกอบด้วย แพทย์ผู้ทรงคุณวุฒิด้านสุขภาพและด้านโภชนาการเด็ก อาจารย์ สถาบันวิจัยประชากรและสังคม มหาวิทยาลัยมหิดล เจ้าหน้าที่องค์การอนามัยโลก (WHO Thailand) ผู้แทนองค์การทุนเพื่อเด็กแห่งสหประชาชาติ (UNICEF Thailand) ผู้แทนมูลนิธิเพื่อการพัฒนานโยบายสุขภาพระหว่างประเทศ สมาคมเครือข่ายโรคไม่ติดต่อไทย ผู้เชี่ยวชาญด้านกฎหมาย กองการต่างประเทศ สำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข และเจ้าหน้าที่จากกรมอนามัย ประกอบด้วย กองกฎหมาย สำนักทันตสาธารณสุข และสำนักโภชนาการ กรมอนามัย จำนวนประมาณ 30 คน
วัตถุประสงค์หลัก : เพื่อหารือแนวทางการการพัฒนาหลักเกณฑ์ วิธีการ และเงื่อนไขการพิจารณาอาหารและเครื่องดื่มที่ส่งผลกระทบต่อสุขภาพเด็ก ภายใต้ (ร่าง) พ.ร.บ.ควบคุมการตลาดอาหารและเครื่องดื่มที่ส่งผลกระทบต่อสุขภาพเด็ก รวมทั้งหารือข้อเสนอแนะต่อแนวทางการประกาศ “เกณฑ์จำแนกอาหารมาตรฐานโภชนาการ (Nutrient profile Model)” ภายใต้กฎหมายฉบับอื่น เพื่อสร้างการรับรู้ของประชาชน สำหรับการสนับสนุนการปกป้องเด็กจากการตลาดอาหารและเครื่องดื่มที่ส่งผลกระทบต่อสุขภาพ
ประเด็นสำคัญของการประชุม
- แจ้ง คำสั่งกรมอนามัย ที่ 1185/2567 ลงวันที่ 31 ตุลาคม 2567 เรื่อง แต่งตั้งคณะกรรมการและคณะทำงานที่เกี่ยวข้องเพื่อการพัฒนาและผลักดันร่างกฎหมายที่เกี่ยวกับการควบคุมการตลาดอาหารและเครื่องดื่มที่ส่งผลกระทบต่อสุขภาพเด็กโดยการประชุมครั้งนี้เป็นการประชุมคณะทำงานข้อที่ 3.1 คณะทำงานยกร่างกฎหมายและสนับสนุนวิชาการที่เกี่ยวกับการควบคุมการตลาดอาหารและเครื่องดื่มที่ส่งผลกระทบต่อสุขภาพเด็ก
- รายงานความก้าวหน้าการขับเคลื่อนและผลักดัน (ร่าง) พรบ. ควบคุมการตลาดอาหารและเครื่องดื่มที่ส่งผลกระทบต่อสุขภาพเด็ก โดยปัจจุบันอยู่ระหว่างการพิจารณาของผู้บริหารกระทรวงสาธารณสุข เพื่อพิจารณาเสนอเข้าสู่กระบวนการพิจารณาทางกฎหมาย และกำลังพัฒนาแนวทางการใช้เกณฑ์จำแนกอาหารมาตรฐานโภชนาการ สำหรับควบคุมการตลาดฯ ของประเทศไทย (ร่างอนุบัญญัติภายใต้ร่างกฎหมาย)
- แนวทางการพัฒนา หลักเกณฑ์ วิธีการ และเงื่อนไข การพิจารณาอาหารและเครื่องดื่มที่ส่งผลกระทบต่อสุขภาพเด็ก ภายใต้ร่างกฎหมาย โดยพิจารณาตามรายละเอียดที่เกี่ยวข้องดังนี้
- ข้อเสนอแนะที่เกี่ยวข้องต่อเกณฑ์จำแนกอาหารมาตรฐานโภชนาการ (Nutrient Profiling Model ;NPM) จากการประชาพิจารณ์
- การศึกษาแนวทางการใช้เกณฑ์จำแนกอาหารมาตรฐานโภชนาการสำหรับควบคุมการตลาดฯ ของประเทศไทย โดย Deakin University ประกอบด้วยประเด็นความสอดคล้องระหว่างเกณฑ์ NPM ของ Healthier Choice Logo และ กรมอนามัย รวมทั้งการแบ่งระยะการควบคุมการตลาด ตามเกณฑ์ NPM ที่เหมาะสมกับบริบทของประเทศไทย
- แนวทางการกำหนดกลุ่มอาหารและเครื่องดื่มสำหรับการควบคุมการตลาดฯ เพื่อเป็นการเฉพาะเจาะจงกลุ่มอาหารหลักที่เป็นปัญหาในกลุ่มเด็ก และลดผลกระทบของภาคอุตสาหกรรมมากขึ้น จึงพิจารณาจัดลำดับความสำคัญของกลุ่มอาหาร
มติที่ประชุม: ได้ข้อสรุปแนวทางการพัฒนา หลักเกณฑ์ วิธีการ และเงื่อนไข การพิจารณาอาหารและเครื่องดื่มที่ส่งผลกระทบต่อสุขภาพเด็ก ทั้งประเด็นกลุ่มอาหารและเกณฑ์จำแนกอาหารตามมาตรฐานโภชนาการ สำหรับควบคุมการตลาด รวมทั้งข้อสังเกตที่เกี่ยวข้อง เพื่อหารือขอข้อคิดเห็นร่วมกับภาคอุตสาหกรรมต่อไป
- การหารือแนวทางการประกาศ “เกณฑ์จำแนกอาหารมาตรฐานโภชนาการ (NPM) เพื่อปกป้องสุขภาพเด็ก ลดเสี่ยงโรคอ้วนและโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง” ภายใต้กฎหมายฉบับอื่น (ประกาศเพื่อทราบ ไม่มีผลบังคับใช้)
- วัตถุประสงค์ เพื่อแจ้งให้ประชาชนรับทราบ เป็นแนวทางให้ผู้ผลิตอาหารและหน่วยงานที่ดูแลด้านอาหารและโภชนาการในการจัดทำอาหารสำหรับเด็กพัฒนาอาหารที่เหมาะสมกับสุขภาพเด็กมากขึ้น โดยเฉพาะมีปริมาณน้ำตาล ไขมัน โซเดียม ที่เหมาะสม และส่งเสริมอาหารและเครื่องดื่มที่เหมาะสมกับสุขภาพ ลดเสี่ยงโรคอ้วนและโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง
มติที่ประชุม: เห็นชอบหลักการในการจัดทำประกาศกรมอนามัย โดยอาศัยอำนาจตามพระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการแผ่นดิน พ.ศ.2534 มาตรา 32 กรมมีอำนาจหน้าที่เกี่ยวกับราชการของกระทรวงตามที่กำหนดในกฎกระทรวงแบ่งส่วนราชการของกรม หรือตามกฎหมายว่าด้วยอำนาจหน้าที่ของกรมนั้น ทั้งนี้ มอบหมายทางทีมเลขานุการ (ร่าง) ประกาศดังกล่าว และหารือร่วมกับคณะทำงานยกร่างกฎหมายฯ ต่อไป
แผนการดำเนินการต่อไป : จัดประชุมหารือร่วมกับภาคอุตสาหกรรม เพื่อขอข้อคิดเห็นต่อแนวทางการพัฒนา หลักเกณฑ์ วิธีการ และเงื่อนไข การพิจารณาอาหารและเครื่องดื่มที่ส่งผลกระทบต่อสุขภาพเด็ก สำหรับการควบคุมการตลาดฯ ภายใต้ร่างกฎหมาย (เดือนสิงหาคม)